شعر زنان ایرانی دکتر یاسمن آرنگ

نگاهی به رباعیات فلسفی مهستی گنجوی

 

... اندیشه مهستی، بر دم غنیمتی است، اساس عمر را بر نفس می‌بیند که بادی بیش نیست و می‌گوید: «بنیاد که بر باد بود هیچ بود»(50) پس ساقی و نوازنده را به یاری می‌خواند:

در سنگ اگر شوی چو پار ای ساقی/ بر آب اجل کنی گذار ای ساقی

خاک است جهان صوت برآر ای مطرب/ باد است زمان باده بیار ای ساقی162

فنا و نیستی را از کینه فلک می‌داند:

ای چرخ و فلک خرابی از کینه توست/ بیدادگری عادت دیرینه توست

ای خاک اگر سینه تو بشکافند/ بس دان? قیمتی که در سینه توست41

و بشر را ناتوان از گره‌گشایی دهر:

در طاس فلک نقش قضا و قدر است/ مشکل گره‌ای است خلق ازین بی خبر است

پندار مدار کین گره بگشایی/ دانستن این گره به قدر بشر است10

پس به این باور می‌رسد که نعمت دنیا را تمام بخواهد و از بهشت یادی نکند:

هنگام صبوح گر بت حور سرشت/ پر می‌ قدحی به من دهد بر لب کشت

هر چند که از من این سخن باشد زشت/ سگ به ز من ار هیچ کنم یاد بهشت16

برخی از رباعی‌ها که به او نسبت داده شده، به خیام نیز منسوب است. از جمله: «در دایره‌ای کامدن و رفتن ماست...»12، «چون ابر به نوروز رخ سبزه بشست...»15 و...

 

از کتاب  از چشمه تا دریا 

دکتر یاسمن آرنگ، پژوهشگر شعر زنان 

نشر نگاه معاصر